بارزترین شاخصه شعر شیعی، پرداختن به مسئله امامت اهل بیت(ع) و هدایتگری خاندان عصمت و احیای یاد و نام و فضایل آنان و بازگو کردن مظلومیتهای خاندان رسالت و افشای جنایات ظالمان به دودمان پاک حضرت رسول(ص) است. از این رو در آئینه شعر شیعی و در رواق ادبیات ولایی و آئینی، تصویری از پاکیها و فضیلتها و مبارزات حقطلبانه و مظلومیت عترت و جلوههای حماسه عاشورا و فرهنگ غدیر دیده میشود.
عزاداری و مجالس تعزیه یکی از عناصر و عوامل برجستهای است تا آموزههای نظری و عملی امامان راستین، به نسلهای آینده منتقل شود. مراسم عزاداری به دلیل قالب و محتوا، بهترین راه برای تعلیم و تربیت نسل جدید و آشنایی آنان با گفتار و کردار اهل بیت(ع) است. به همین دلیل ذاکران اهل بیت(ع) یکی از مهمترین ارکان تأثیرگذارند و انتخاب سبکهای ماندگار و نیز تأسی به اخلاق و منش جوانپسند باعث میشود تا نوجوانان و جوانان بیشتری جذب مجالس حسینی شوند.
محمود تاری، پیرغلام و مداح اهل بیت(ع)،ضمن توصیه به ذاکران اهل بیت(ع) در اجرای برنامههای ویژه ماه محرم، اظهار کرد: اولین توصیه به ذاکران اهل بیت(ع) این است که رسالتی را که در راستای عزتمداری و حفظ ارزشهای دینی برعهده دارند به خوبی انجام دهند و این رسالت را در گفتار و اشعارشان اجرا و در مسیر صحیح گفتار و انتخاب اشعار تأثیرگذار حرکت کنند.
وی افزود: مداحان باید از اشعاری استفاده کنند که عزت اهل بیت(ع) را به خوبی نمایش داده و از مدح و منقبت کافی و اثرگذار برخوردار باشد. مسئلهای که امروز به یک چالش در حوزه مداحی منجر شده، استفاده از تعابیر نابجا و سخیف در شعر و بیان است. مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) باید مدح کسانی را میگویند که قرآن کریم به خوبی به مدح ایشان پرداخته است. لذا مداحان باید تلاش کنند که این عزت و عظمت را در اشعار خود حفظ کنند.
تاری با اشاره به ضرورت بهرهگیری مداحان از محضر یک استاد حاذق و باتجربه، اظهار کرد: فردی که در عرصه مداحی از تجربه بیشتری برخوردار است، میتواند مسیر صحیح مداحی اهل بیت(ع) را در اختیار مداحان و ذاکران جوان قرار دهد. لذا ذاکران جوان باید از محضر اهل فن، که اشعار و اطلاعات مناسبی راجعبه مداحی و شعر مذهبی دارند، استفاده کنند. همچنین، مداحان و ذاکران باید پیش از ایام ماه محرم در محضر اهل فن حضور یافته و بهترین اشعار و نوحهها را برای این ایام انتخاب کنند. برخی اشعار ممکن است در ظاهر مشکلی نداشته باشد اما در باطن حاوی نکاتی است که با اعتقادات دینی ما در تضاد باشد.
تاری در رابطه با ضرورت بازگشت به روضههای قدیمی و سبکهای اصیل تأثیرگذار در حوزه مداحی نیز بیان کرد: زمانی که وارد حوزه سبکهای مداحی میشویم، مشاهده میکنیم که برخی از سبکها ارتباطی با مجالس دینی و مذهبی جامعه نداشته و هیچ سنخیتی با کربلا و عاشورا ندارند. ذاکران و مداحان اهل بیت(ع) باید به سبکهای اصیل و تأثیرگذار مداحی تسلط داشته باشند و بتوانند سبکهای اصیل و خوب را از دیگر سبکهای نامطلوب تمیز دهند.
وی با اشاره به اینکه مداحان باید از نشر و ترویج سبکهایی که نمیتوانند برای مخاطبان سازنده باشند، پرهیز کنند، افزود: مداحان نباید صرفا ذاکران اشک و آه باشند؛ ذاکران اهل بیت(ع) رسالت بالاتری دارند و باید پیام نهضت عاشورا را زینبگونه به جامعه برسانند. همانطور که زینب کبری(س)، پیام سیدالشهدا(ع) و نهضت عاشورا را به گوش همه جهانیان رساندند، مداحان نیز باید در این راستا حرکت کنند.
این پیرغلام اهل بیت(ع) با بیان اینکه طبق روایات و توصیههای دینی مداحان باید آبروی اهل بیت(ع) باشند، بیان کرد: جوانان و نوجوانانی که وارد عرصه مداحی میشوند باید مراقب باشند تا از سبکها و مفاهیمی استفاده کنند که ارزشهای والای دینی و مذهبی را نمایان کند. متأسفانه برخی سبکها و مفاهیم مختلف در مجلس سیدالشهدا(ع) ارائه میشود که مناسب شأن اهل بیت(ع) نیست. نوجوانان و جوانان جامعه الگوپذیرند و از مداحان جامعه الگو میگیرند و به همین دلیل ذاکران و مداحان باید مراقب باشند تا ضمن مخاطبشناسی دقیق از سبکها و مفاهیم صحیح و تأثیرگذار در کلام خود استفاده کنند.
تاری ادامه داد: مداحانی که از اقبال خوب عمومی در مجالس خود برخوردارند، باید از این فرصت استفاده کنند و به سازندگی بپردازند. ذاکران اهل بیت(ع) باید دقت کنند تا در شورخوانی خود دچار تزلزل فکری نشوند. یکی از نکات مهم در مداحی این است که ظاهر و پوشش مداحان و ذاکران باید با اعتقادات دینی و عرف جامعه سنخیت داشته باشد. مداحان به واسطه اینکه ممکن است الگوی جوانان شوند باید پوشش خود را حفظ کنند.
وی با بیان اینکه نوع پوشش مداحان باید با سایر افراد جامعه متفاوت باشد، تصریح کرد: اگر قرار باشد بین پوشش مداحان و افراد عادی جامعه تفاوتی وجود نداشته باشد، این امر در جامعه تأثیر نامطلوبی خواهد داشت. ذاکران باید تا جایی که میتوانند به اقامه امر به معروف و نهی از منکر اقدام کنند. متأسفانه در اندک هیئتهای مذهبی مشاهده میشود که ممکن است برخی پوشش مناسب نداشته و حجاب را رعایت نکنند که باعث وهن در دین میشود.
تاری با بیان اینکه مداحان باید به سازندگی در جامعه بپردازند، اظهار کرد: ذاکران اهل بیت(ع) باید هر کاری که میکنند خدا و امام زمان(عج) را مدنظر قرار دهند و سخنان و اظهارات و حتی پوشش خود را با ملاک اهل بیت(ع) بسنجند و دقت کنند که این سخنان و اظهارات مورد رضایت اهل بیت(ع) قرار دارد؟ اینطور نباشد که مداحان بالای سکوی امام حسین(ع) قرار گیرند اما هیچکس مسیر سیدالشهدا(ع) را مشاهده نکند. آنان باید منیت را کنار گذاشته و فقط با نیت ذاکر اهل بیت بودن وارد میدان شوند و با تأسی به اهل بیت(ع) به دنبال احقاق حق باشند.
نظر شما